Neurologopedia to jedna ze specjalizacji logopedii zajmująca się diagnozą i terapią różnych zaburzeń mowy na tle neurologicznym. Neurologopeda pracuje z pacjentami z uszkodzeniami i dysfunkcjami układu nerwowego, zarówno ośrodkowego, jak i obwodowego układu nerwowego.
mgr Joanna Szostek
Ukończyła Logopedię na Uniwersytecie Wrocławskim. Jest czynnym Neurologopedą, Certyfikowanym Terapeutą Kinesiology Taping w logopedii akredytowanym przez International K-Taping Academy oraz Neurorehabilitantem Cyber Eye.
Od wielu lat pracuje z osobami z zaburzeniami neurologicznymi, zarówno z dziećmi (wcześniaki, noworodki), jak i z młodzieżą oraz osobami dorosłymi po urazach neurologicznych (np. po udarze mózgu) i z innymi chorobami neurodegeneracyjnymi.
Jest autorką dwóch ogólnopolskich publikacji o tematyce logopedycznej: „Porady i ćwiczenia logopedyczne. Zabawy wspomagające poprawną wymowę” oraz „Zabawy logopedyczne„.
Terapia neurologopedyczna na każdym etapie życia jest kluczowa w przywracaniu i utrzymaniu zdolności do komunikacji. Wczesna interwencja może znacząco poprawić efektywność terapii i jakość życia pacjentów. Czym zajmuje się neurologopeda w Centrum Medycznym NOVIMED w Górze?
Kiedy możesz potrzebować pomocy neurologopedy?
DZIECI
Neurologopeda wspiera rozwój mowy i komunikacji u dzieci od najmłodszych lat, szczególnie gdy występują trudności mogące świadczyć o zaburzeniach neurologicznych. Wskazania obejmują:
- problemy w karmieniu – dzieci, które mają trudności z przyjmowaniem pokarmów, np. preferują jedynie papkowate jedzenie, mają problemy z gryzieniem lub żuciem, mogą potrzebować terapii neurologopedycznej, aby poprawić umiejętności związane z jedzeniem
- opóźniony rozwój mowy – brak gaworzenia, trudności z wypowiadaniem pierwszych słów czy naśladowaniem dźwięków i gestów między 6. a 20. miesiącem życia może wskazywać na potrzebę konsultacji, wcześniejsza diagnoza może przeciwdziałać dalszym problemom z komunikacją
- trudności w artykulacji i zrozumieniu mowy – dzieci, które mają problem z wymawianiem wyrazów, trudności z utrzymaniem kontaktu wzrokowego, czy brakiem reakcji na polecenia mogą być diagnozowane pod kątem zaburzeń mowy i komunikacji o podłożu neurologicznym
- dzieci z grupy ryzyka – neurologopeda wspiera dzieci z wcześniactwem, problemami okołoporodowymi, zespołami genetycznymi (jak np. zespół Downa), a także te, które urodziły się z wadami takimi jak rozszczep podniebienia
- choroby neurologiczne i zaburzenia rozwoju – dzieci z rozpoznanym mózgowym porażeniem dziecięcym, zaburzeniami ze spektrum autyzmu, zespołem Aspergera, czy opóźnionym rozwojem psychoruchowym mogą wymagać długotrwałej terapii neurologopedycznej, która wspomaga rozwój mowy i komunikacji
MŁODZIEŻ
W przypadku młodzieży, neurologopeda zajmuje się nie tylko zaburzeniami nabytymi w dzieciństwie, ale również nowo pojawiającymi się problemami, które mogą wystąpić w wyniku urazów, chorób neurologicznych lub specyficznych trudności w komunikacji:
- utrzymujące się trudności z mową – młodzież, która miała problemy z mową i komunikacją we wcześniejszych latach, może potrzebować dalszej terapii, neurologopeda pomaga kontynuować pracę nad płynnością mowy, poprawnością artykulacji, a także wzmacnianiem umiejętności językowych
- zaburzenia językowe po urazach neurologicznych – w przypadkach urazów czaszkowo-mózgowych, neurologopeda może pomóc w rehabilitacji umiejętności językowych, poprawiając płynność i precyzję wypowiedzi oraz wspierając funkcje poznawcze, jak pamięć i koncentracja
- problemy emocjonalne i komunikacyjne – młodzież z zespołem Aspergera, autyzmem, czy ADHD może wymagać wsparcia neurologopedy, szczególnie w zakresie rozwoju umiejętności społecznych i komunikacyjnych, terapia koncentruje się na poprawie interakcji społecznych, budowaniu pewności siebie w komunikacji oraz zmniejszaniu lęków związanych z mówieniem
DOROŚLI
Neurologopeda wspiera dorosłych, którzy doświadczyli zmian neurologicznych w wyniku chorób, urazów lub procesów degeneracyjnych. Typowe wskazania do terapii neurologopedycznej to:
- zaburzenia mowy po udarach – udar może prowadzić do afazji (utrata zdolności mowy) i dyzartrii (trudności z artykulacją), neurologopeda wspiera pacjentów w odzyskaniu zdolności do porozumiewania się, pomagając im przełamać trudności w wyrażaniu się i komunikacji
- problemy związane z chorobami neurodegeneracyjnymi – choroby takie jak choroba Alzheimera, Parkinsona czy stwardnienie rozsiane mogą wpływać na zdolność komunikacji, terapia neurologopedyczna koncentruje się na utrzymaniu i poprawie umiejętności językowych oraz zapobieganiu dalszemu ich pogarszaniu
- jąkanie i problemy z płynnością mowy – osoby dorosłe, które mają problemy z powtarzaniem sylab lub wyrazów, blokadami mowy lub lękiem przed mówieniem, mogą poprawić swoje umiejętności językowe i płynność mowy dzięki terapii neurologopedycznej
OSOBY STARSZE
Dla seniorów terapia neurologopedyczna często jest potrzebna w przypadku chorób przewlekłych oraz zaburzeń związanych ze starzeniem się układu nerwowego:
- choroby neurodegeneracyjne – starsze osoby z demencją, chorobą Alzheimera, Parkinsonem lub stwardnieniem zanikowym bocznym mogą doświadczać trudności w komunikacji, neurologopeda pomaga utrzymać umiejętności mowy i rozumienia oraz wspiera pacjentów, i ich rodziny w komunikacji
- problemy z przełykaniem – dysfagia, czyli trudność z przełykaniem, może pojawić się u starszych osób na skutek chorób neurologicznych, neurologopeda może pomóc w dostosowaniu sposobu odżywiania się, aby uniknąć problemów zdrowotnych wynikających z niewłaściwego połykania
- afazja po udarze lub innych uszkodzeniach mózgu – często u seniorów pojawiają się zaburzenia mowy po udarze, neurologopeda wspiera rehabilitację mowy, pomagając w odzyskaniu komunikatywności i poprawie jakości życia